Từ thời xa xưa, vùng có nhiều nền văn hoá và truyền thống học rất nhiều. Trong đó có tỉnh Bắc Ninh. Nơi đây, có rất nhiều môn thể thao,trò chơi dân gian giải tri. Đặc biệt vào khoảng thế kỷ 20 tại thôn Xuân Thụ, Từ Sơn, Bắc Ninh đã xuất hiện một mô hình trò chơi đánh bạc. Đó chính là phỏm.
Chơi phỏm là một trò chơi rất trí tuệ, phong phú và đa dạng. Vì vậy chỉ sau thời gian ngắn xuất hiện đã được lan truyền rộng rãi khắp nơi trên cả nước. Đồng thời cũng được nhiều người biết đến bởi sự tò mò. Vậy phỏm là gì?
Khái niệm sơ bộ về trò chơi phỏm
Phỏm còn được gọi theo một tên khác là trò chơi tá lả. Vốn dĩ có tên gọi khác nhau như vậy là để phân biệt theo tên gọi giữa hai vùng miền, miền Nam và miền Bắc. Trong tất cả những trò chơi đánh bài nói chung và phỏm nói riêng, thì trò chơi phỏm cũng dựa trên bộ bài Tây gồm 52 lá. Gồm bốn nước cơ, rô, chuồn, bích. Mỗi nước sẽ có mười ba lá bài từ A đến K. Giá trị của các nước bài từ lớn đến nhỏ được sắp xếp theo thứ tự cơ, rô, chuồn, bích.
Khi người bắt đầu vào một ván bài phỏm, để có một chiến thắng. Ngoài sự may mắn và bài đẹp rất cần cho một ván bài . Thì một nguyên tố khác cũng góp phần đến chiến thắng. Đó là, người chơi phải chuẩn bị một tâm lý vững vàng, bình tĩnh để có những phán đoán chính xác, nhạy bén và linh hoạt. Cùng lúc đó,người chơi phải có một chiến thuật riêng của mình để có thể hù đối thủ.
Số lượng người tham gia
Trong một bộ môn thể thao, nghệ thuật hay trò chơi, đánh bạc nào đó cũng sẽ yêu cầu số lượng người tham gia. Không riêng gì trò chơi phỏm, mà các game bài khác cũng vậy. Cũng chơi trên bộ bài tây 52 lá, nên trong bài phỏm cũng cần ít nhất là 2 người và nhiều nhất là 4 người. Để có thể tham gia đánh phỏm người chơi cần phải chuẩn bị kiến thức và hiểu biết về các quân bài, tên gọi, danh từ mà người chơi thường hay sử dụng.
Các danh từ thuật ngữ trong trò chơi đánh phỏm
Phỏm, rác, móm,ù là gì?
Phỏm gồm 3 lá bài trở lên phải có cùng nước và số liên tiếp nhau hoặc bộ 3 lá bài có cùng số với nhau.Ví dụ sảnh 6 cơ 7 cơ 8 cơ hoặc sám cô 10.
Rác là những lá bài lẻ đơn độc hay là những lá bài không thể liên kết với nhau tạo thành một phỏm.
Khi hết một ván bài, người chơi không cầm một phỏm nào để đánh thì gọi là móm.
Khi kết thúc ván bài, 9 lá bài trên tay người chơi liên kết với nhau tạo thành phỏm và không còn một con rác nào nửa thì đó là ù.
Ăn chốt, đền, tái là gì ?
Bước vào lượt đánh cuối cùng, khi người chơi đánh lá bài này mà bị người chơi khác ăn thì gọi là ăn chốt.
Khi bắt đầu một ván bài sẽ có hai trường hợp đền xảy ra. Đầu tiên, trong lượt đánh sau cùng, khi người chơi là người ăn chốt của người trước thì người đánh lượt sau của người đó ù. Và người vừa mới thắng chốt đó phải đền cho người kia. Người vừa ăn chốt sẽ phải đền dùm người đã ăn chốt trước đó. Trường hợp thứ hai, khi người chơi bị ăn ba lá bài liên tiếp thì người chơi đó cũng phải đền.
Khi hết ván bài, tất cả mọi người kết thúc bài, khi trong bàn có người chơi ăn, những lá bài mà đã được đánh sẽ được đổi chỗ và bạn được quyền đánh thêm một lần ở ván bài này. Sau khi đã nắm rõ được các thuật ngữ trong đánh bạc phỏm thì chúng ta bắt đầu tìm hiểu cách chơi nhé!
Chỉ dẫn cách chơi phỏm
Để có thể bắt đầu một ván chơi chúng ta phải có đủ người tham gia. Và chuẩn bị một bộ hay nhiều bộ bài tây, để chúng ta có thể thay đổi khi qua ván chơi mới.Khi bắt đầu một ván chơi, bài sẽ được chia theo chiều ngược vòng kim đồng hồ. Người chia bài đầu tiên sẽ được 10 lá bài, 3 người còn lại mỗi nhà sẽ được 9 lá. Khi mà chia xong bài thì những con còn lại sẽ được xếp gọn gàng lên nhau. Và để chính giữa người chơi,để người chơi dễ dàng rút khi đến lượt.
Người cầm 10 lá là người có quyền đánh trước. Khi người đầu tiên đánh 1 lá bài bất kì, thì người đến lượt tiếp theo sẽ coi bài trên tay mình cầm, có thể liên kết với lá bài người trước đánh để tạo thành một phỏm hay không. Nếu người chơi ăn lá bài đó thì phải đánh lại một lá bài khác. Mà không được phép bốc bài trong nọc. Nếu người chơi không ăn thì sẽ có quyền bóc 1 lá bài khác trong nọc khi đánh.
Một ván phỏm chỉ hết, khi có một trong số người chơi ù, còn không có thì sẽ hết sau 4 lượt chơi. Khi kết thúc ván bài,người chơi nào không có phỏm thì sẽ bị cháy bài. Khi đến lượt chơi cúng,người chơi phải bỏ xuống tất cả phỏm trên tay mình đang cầm. Và những lá bài còn lại mình có thể xem xét gửi vào phỏm của người khác. Khi gửi xong, số bài trên tay là tổng số điểm mà người chơi đang có.
Cách phân định thắng thua và cách tính điểm trong trò chơi phỏm
Để phân biệt thắng thua trong trò chơi phỏm, người ta phải phụ thuộc vào số điểm của người chơi sở hữu sau ván bài kết thúc. Một ván bài chỉ kết thúc, khi trong các người chơi có người chơi ù. Nếu sau cả 4 lần chơi mà không có ai ù. Thì phải phân biệt thắng thua dựa vào số điểm trừ các trường hợp móm hay cháy bài sẽ không được tinh.
Cách tính điểm, số điểm của mỗi lá bài sẽ tương ứng với số điểm của người chơi. Chỉ dùng cho các lá bài từ 2 đến 10. Những lá bài còn lại A,J,Q,K sẽ được tính lần lượt là 1,11,12,13 điểm tương ứng.
Các thứ hạng sẽ được tính lần lượt như sau đối với những ván bài 4 người tham gia
Người ù bài sẽ là người giành vị trí chiến thắng, 3 người chơi còn lại sẽ thua như nhau. Trường hợp 2 người cùng ù một lúc trong ván bài. Thì người nào có số điểm ít hơn thì người đó chiến thắng. Người chơi bị móm bài hay cháy bài thì sẽ là người thua bét. Nếu trường hợp, có ít nhất hai người chơi móm bài trong cùng một ván phỏm. Thì người chơi nào móm trước sẽ thắng người móm sau.
Trường hợp ván bài không có người ù, hay người móm thì điểm số cũng được tính tương tự như vậy. Và người thắng cũng được tính bởi số điểm ít hơn. Còn nếu chỉ có hai người chơi có số điểm ngang nhau. Thì người nào hết bài trước sẽ là người về trước.
Một số luật bên lề cần nắm rõ và tuân thủ theo trong bài phỏm
Khi nói đánh quân bài nào thì mình phải đánh đúng quân bài đó, không được thay đổi. Vì như vậy sẽ không tốt đến những người chơi còn lại. Vì phân định thắng thua dựa trên số điểm, nên người chơi đánh lá bài càng lớn thì khi cộng điểm lại sẽ thấp.
Nếu người chơi trước đánh cho người chơi kế tiếp ăn 3 lá bài liên tiếp. Thì người ăn sẽ ù và người đánh trước đó sẽ phải đền cho những người còn lại. Đánh phỏm cần phải tập trung cao độ, bình tĩnh, tự tin chiến thắng. Chúc tất cả mọi người có một trải nghiệm thật thú vị.
Phần kết
Với một trò chơi game bài đặc sắc như phỏm. Bạn đừng nên bỏ qua và hãy tìm hiểu kỹ, nắm rõ luật chơi. Để tránh bị thua oan uổn tại các trận bài nhé! Chúc các bạn thắng và kiếm thật nhiều tiền thưởng.